جهانبخش محبی نیا نگاهی دیگر به آسیب شناسی بودجه بندی در ایران

عزم نه چندان جدی دولت و مجلس برای اصلاح بودجه و امور مالیه با مقاومت درون دستگاهی و بیرونی مواجه است . گرایش بخشی از قوا توسط رسانه های ویژه و جریان های فکری ، آنچنان تخطئه می شود که بانیان اصلاح و سامان بخشی در امور مالی کشور امنیت ذهنی و روانی برای خویشتن احساس نمی کنند.
نمونه عدم اقبال از اصلاحات مالی را در حذف جدول هفده مشاهده کردیم .پیوند دادن ارتزاق از جدول مذکور به شرع مقدس از کهنه کلیشه هایی است که در این ملک ، بی سابقه نیست . مسئولان تهیه و تنظیم بودجه در دولت ، مجلس و انطباق مصوبات مجلس در شورای نگهبان قانون اساسی که برای نظام جمهوری اسلامی و سر افرازی و تخصیص منطقی منابع تلاش می کنند .نباید در فضای روانی ، سیاسی و کاسب کارائه دستگاه های اجرایی غرق شوند . اگر جمهوری اسلامی حفظ شود ، دستگاه های اجرایی، عمومی و حکومتی قادر به حیات خواهند بود . بر این اساس همه مکلف و موظفند از بودجه ای دفاع کنند که حاصل آن رضایت مردم از نظام سیاسی باشد. نه اینکه با طمع سیری ناپذیر و به یغما بردن منابع ملی ، دنبال قربانی کردن نظام پای دستگاه یا جریان خاصی باشیم .
با وجود تصمیم قاطع دولت و هشدار به دستگاهای اجرایی ، جهت پرهیز از لابی و خاصه خواری برای دستگاهی خاص ، متاسفانه ایام بررسی بودجه کمیسیون
تلفیق ، شلوغ ترین مکان اداری در خاورمیانه است . شاید بورس ها هم این گونه از حضور جمعیت غنی نباشد . این در حالی است که خیل عظیم مشتاقانی که قصد الحاق به ازدحام خاموش موصوف را دارند از ورود به پارلمان ممنوع اند و بخشی از مسئولین در طراز خویشتن نمی بینند که در چنین اجتماعی ظاهر شوند والا محشری بر پا می شود .


در مقطعی از زمان ، نمایندگانی با ورود به کمیسیون تلفیق قصد داشتند برای حوزه انتخابیه پروژه ای را به ثبت برسانند . صحن علنی با اصلاح قانون ، مانع شد اعضاء کمیسیون در بودجه نقبی بزنند اما در این اواخر سلیقه ای و پدیده ای شامل شکل گیری جمعی از نمایندگان چندین استان به هم متصل خلق شده است که در این قالب نگاه های فرو ملی شان را قوت می بخشد . بار مالی و آثار بی نظمی این پدیده از پروژه های تحمیلی فردی بسیار بیشتر است .
فراوانی طرح پیشنهادات مصوب کمیسیونهای تخصصی هم به مراتب کمتر از پیشنهادهای خلق الساعه فردی است که آنی و بدون پشتوانه کارشناسی عنوان
می گیرد و قانونی نیست . بند 3 ماده 186 آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی با صراحت بیشتر بیان می کند .
«کمیسیون تلفیق موظف است حداکثر ظرف پانزده روز پس از پایان مهلت گزارش کمیسیون تخصصی ، ضمن رسیدگی به گزارش کمیسیون های تخصصی ، گزارش نهایی اش را تنظیم و به مجلس شورای اسلامی تقدیم نماید.»
در متن حقوقی موصوف ، نمایندگان و اعضاء کمیسیون تلفیق به هیچ وجه مجوز طرح پیشنهاد شخصی و فردی را ندارند . اما عدم توجه به این مساله بنیان بررسی در کمیسیون تلفیق را به هم می زند.
از دیگر مواردی که بودجه کشور را در معرض سوء مدیریت قرار داده است وابسته کردن ، بخش اعظمی از جمعیت فعال به بودجه کشور ، برنامه ریزی جهت رهایی هموطنان عزیز از فقر و رسیدن به استقلال مالی است والا اگر همه ساله ، امداد بدون هدف و هوشمندانه گسترش یابد در نقطه ای از زمان سامان مالی قفل خواهد کرد .چرا که منابع محدود یا تمام شدنی است . بخشی از آسیب شناسی بودجه بندی تقاضای لایتناهی دستگاه های اجرایی بویژه آنهایی است که ماهیت اقتصادی و خلق ثروت ندارند و تمامی بودجه آنها هزینه ای و خدماتی است . باید محدود کردن مطالبه اعتبار و پول زیادی به ارزش تبدیل شود و آنانی که با لابی گری ، دلالی و ویژه خواری دست به سرقت منابع می زنند ، تنبیه شوند و مورد فهم قرار گیرند که تلاش آنها با گسترش آشوب مالی یکی است .
کنترل هزینه ها و کم کردن حجم دولت باید با نهادینگی به فرهنگ تبدیل شود . کمال درویش معمار اقتصاد نوین ترکیه تنها با کاستن از هزینه های دولت قادر شد اقتصاد ترکیه را از اوضاع نابسامان و آشفتگی مالی و تورم های چند صد در صدی نجات دهد . بر اساس قانون در طول برنامه ششم حجم دولت باید 15 درصد کاهش یابد اما همه ساله دولت بزرگتر می شود و بعضی از مواقع ، مجلس خود حجم دولت را وسعت می بخشد .
بودجه ایران از تسلط بر منابع در آمدی پایدار هم محروم است در حوزه مالیات با نهایت تاسف ، بر مبنای اظهار نظر مسئولان ذی ربط حداقل 36 درصد از مودیان از پرداخت مالیات اجتناب می ورزند. طبیعی است با این گستردگی فرار و معافیت مالیاتی دولت قادر به گسترش پایه مالیاتی نخواهد شد و بر اساس افزایش نرخ مجبور به افزایش مالیات خواهد شد. در نتیجه طیف مالیات دهندگان منضبط ، فشار بیشتری متحمل خواهند شد . توجه به احیای معادن غنی کشور و نجات فرآیند اکتشاف از صاحبان قدرت و واگذاری آنها به مردم برابر اظهار نظر صریح کارشناسان می تواند با نفت برابری نماید اما تا زمانی که پول رایگان نفت و برداشت راحت از صندوق توسعه ملی و راهکار عبثی چون افزایش قیمت محصولات و کالاهای دولتی وجود دارد کسی حال شیفت دادن تامین منابع با ویژگی پایانی ، کارایی و مانایی را نخواهد داشت چون هوس تامین درآمد از طریق افزایش نرخ ارز بسیار غالب است .بخش اعظمی از روابط معیوب و مناسبات کارشکن بر بودجه را ان شاالله در گفتارهای آتی پی خواهیم گرفت.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» راه های افزایش قدرت اقتصادی ایران را بررسی می کند تقویت پشتوانه پولی ایران پشت دیوار بلند قوانین «ابتکار» جایگاه روسای دفتر ادوار ریاست جمهوری را بررسی کرد حاشیه های صندلی کنار رئیس جمهور « ابتکار» پیامدهای سیاسی و اقتصادی تعطیلی دولت در آمریکا را بررسی می‌کند تعطیلی دولت، هدیه اولین سالگرد ریاست جمهوری ترامپ جهانبخش محبی نیا نگاهی دیگر به آسیب شناسی بودجه بندی در ایران «ابتکار» از احتمال اعمال فشار برخی نمایندگان به دولت برای دریافت بودجه بیشتر استانی گزارش می‌دهد «ابتکار» از تاثیر افزایش قیمت بلیت در استقبال مخاطبان گزارش می دهد صندلی های گرانِ تماشا «ابتکار» علل ماندگاری تفکر «جنسیت زدگی » را در جامعه ایران بررسی می‌کند دردسرهای تربیت فرزند در جامعه جنسیت زده تغییر چهره پل تاریخی اصفهان با نرده های چوبی و فلزی وقتی عکس سی و سه پل با اصل برابر نیست! دادستان تهران خبر داد صدور ۵۴ فقره کیفرخواست در رابطه با ناآرامی‌های اخیر وزیر کشور: تکنولوژی را نمی‌توان بست صدراعظم نوری: جلسات هیات رئیسه شورای عالی اصلاح طلبان هیچ‌گاه تعطیل نشد